کشف موزاییک رومی ۱۵۰۰ ساله در ترکیه

یک موزاییک ۱۵۰۰ ساله که تصاویر بی نظیری از حیوانات را به تصویر می‌کشد، طی یک عملیات مبارزه با قاچاق در استان ماردین در جنوب شرقی ترکیه کشف شد .

مجله اینترنتی باستان شناس :  این موزاییک کف مربوط به اواخر دوران روم که دو متر زیر زمین دفن و زیر یک بلوک بتنی مهر و موم شده بود، تقریباً ۶۰ متر مربع مساحت دارد – نمونه‌ای نادر و به طرز چشمگیری حفظ شده از هنر رومی در بین‌النهرین باستان.

رازی مدفون در زیر بتن

این عملیات با نام رمز «میراث آناتولی» توسط واحدهای مبارزه با قاچاق و جرایم سازمان‌یافته پلیس استان ماردین انجام شد . مأموران با تکیه بر اطلاعات، باغ مظنونی به نام «ف. ک» را در منطقه دریک جستجو کردند و در آنجا یک موزاییک با تزئینات استادانه را که عمداً زیر یک تخته بتنی پنهان شده بود، کشف کردند. مقامات گزارش می‌دهند که این اثر باستانی برای فروش غیرقانونی در بازار آثار باستانی در نظر گرفته شده بود.

این موزاییک بلافاصله کشف و برای حفاظت و مطالعه بیشتر به اداره موزه ماردین منتقل شد. تجزیه و تحلیل اولیه نشان می‌دهد که مربوط به اواخر دوره روم (قرن‌های ۴ تا ۶ میلادی) است و زمانی کف یک ساختمان مرتفع – احتمالاً یک ویلا یا مجموعه حمام – را زینت می‌داده است.

نگاهی اجمالی به زیبایی‌شناسی اواخر روم

مورخان هنر این اثر را نمونه‌ای عالی از هنر موزاییک‌کاری ایالتی اواخر روم توصیف می‌کنند که با تصاویر طبیعت‌گرایانه، حرکت پویا و خطوط برجسته مشخص می‌شود. این صحنه دو حیوان – احتمالاً یک گربه‌سان درنده و یک اسب یا گوزن – را در حال رویارویی نشان می‌دهد.

به گفته متخصصان، چنین تصاویری نشان‌دهنده شیفتگی رومیان به قدرت، سرزندگی و مبارزه کیهانی بین زندگی و مرگ است. پالت رنگی این موزاییک – اخرایی، قرمز، سفید و سیاه – با کارگاه‌های منطقه‌ای فعال در جنوب آناتولی و شمال سوریه، مانند کارگاه‌های موجود در انطاکیه و زوگما، سازگار است. با این حال، مهارت این موزاییک، ویژگی‌های محلی مشخصی را نشان می‌دهد که نشان می‌دهد توسط یک آتلیه آناتولی تحت تأثیر جریان‌های سبک مدیترانه‌ای تولید شده است.

کارشناسان موزه ماردین گفتند: «شمایل‌نگاری و تکنیک این موزاییک، پلی بین گذار از طبیعت‌گرایی رومی و نمادگرایی اولیه بیزانسی است. حفظ آن به ما این امکان را می‌دهد که چگونگی تکامل هنر در چهارراه فرهنگی بین‌النهرین را ردیابی کنیم.»

اهمیت باستان‌شناسی و فرهنگی

این کشف، فصل جدیدی را به نقشه هنری منطقه می‌افزاید. ماردین و مناطق اطراف آن بین قرن‌های چهارم تا ششم میلادی تحت حکومت روم رونق داشتند و به عنوان یک منطقه مرزی کلیدی که آناتولی را به سوریه و بین‌النهرین متصل می‌کرد، عمل می‌کردند. موزاییک‌های این دوران اغلب معانی چندلایه‌ای – چه تزئینی و چه معنوی – داشتند که منعکس‌کننده تأثیرات در هم تنیده مسیحیت و بت‌پرستی بود.

پس از مرمت، این موزاییک به نمایش گذاشته شده و به صورت علمی مستندسازی خواهد شد. متخصصان انتظار دارند که تجزیه و تحلیل شمایل‌نگاری بتواند بینش‌های جدیدی را در مورد کارگاه‌های محلی، شبکه‌های تجاری و گسترش سنت‌های هنری رومی در بین‌النهرین علیا آشکار کند.

تلاش گسترده‌تر برای حفاظت از میراث فرهنگی

مقامات اقدامات قانونی علیه مظنون را آغاز کرده‌اند. این عملیات بخشی از کمپین گسترده‌تر ترکیه برای مبارزه با قاچاق میراث فرهنگی است که در سال‌های اخیر تشدید شده است. مقامات ژاندارمری ماردین تأکید کردند که هدف میراث آناتولی نه تنها جلوگیری از حفاری‌های غیرقانونی، بلکه افزایش آگاهی عمومی در مورد حفاظت از اماکن باستانی است.

وزارت فرهنگ و گردشگری بر بررسی دقیق این موزاییک نظارت خواهد کرد و یافته‌های علمی خود را در ماه‌های آینده منتشر خواهد کرد. کارشناسان معتقدند که این یافته به درک چشم‌انداز هنری اواخر دوران روم در مرز بین‌النهرین کمک شایانی خواهد کرد.

منبع تصویر روی جلد: فرماندهی پلیس استان ماردین