آغاز جشنواره جهانی با حضور شیرازی‌ها، پیام عارف و ظرفیتی که مغفول ماند

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم افتتاحیه جشنواره جهانی فیلم فجر عصر روز چهارشنبه پنجم آذر در محوطه باز هنرشهر آفتاب شیراز برگزار شد. این مراسم که با پخش سرود ملی و قرائت آیاتی چند از کلام‌الله مجید آغاز شد میزبان جمعی از سینماگران و مهمانان خارجی و ایرانی جشنواره مخصوصاً هنرمندان و سینماگران شیرازی بود.

از جمله هنرمندانی که در این مراسم حضور داشتند می‌توان از رحیم هودی هنرمند پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون ایران، مهدی فقیه بازیگر قدیمی سینما، آلفرد یعقوب‌زاده عکاس برجسته ایرانی، محمود کلاری، کریستوف رضاعی، فرزاد موتمن، مهدی کرم پور، مستانه مهاجر، وحید موسائیان، سهیل مستجابیان، صادق موسوی، مهدی شفیعی، مسعود نجفی، علی سرتیپی، ابراهیم عامریان، نازنین احمدی، مریم پیرکاری، ایرج طهماسب و … نام برد.

سبک و سیاق برگزاری مراسم افتتاحیه متفاوت از روال برگزاری مراسم‌های مرسوم در جشنواره‌های مختلف بود. هنرمندان و سینماگران به جای حضور در یک سالن سرپوشیده در محوطه بیرونی هنرشهر آفتاب شیراز دور هم جمع شده بودند و به گپ‌وگفت و معاشرت می‌پرداختند و با چای و قهوه و «فینگرفود» پذیرایی می‌شدند. مراسم اصلی نیز به دور از سخنرانی‌های کلیشه‌ای مدیران بود و بیشتر بر جنبه «دورهمی» فضا تاکید می‌شد. اما نکته‌ای که شاید بهتر بود مورد توجه برگزارکنندگان جشنواره قرار می‌گرفت استفاده از ظرفیت فرهنگی، هنری و حتی غذایی شیراز برای معرفی به مهمانان خارجی و داخلی جشنواره بود. اتفاقی که در مراسم شب گذشته رخ نداد و هیچ برنامه‌ای که مشخص کند این مراسم در حال برگزاری در شهری با قدمت فرهنگی و هنری شیراز است تدارک دیده نشده بود. می‌شد به جای پذیرایی با «فینگرفود» از دسرها و غذاهای مخصوص شهر شیراز مانند «آش سبزی»، «آش کارده»، «دوپیازه آلو» و … استفاده می‌کرد یا پذیرایی کنندگان لباس‌های سنتی استان فارس را برتن می‌کردند یا حداقل در طراحی فضای افتتاحیه نشانه‌ای از قدمت کهن شهر شیراز را شاهد می‌بودیم اما استفاده از این ظرفیت‌ها به راحتی از دست رفت. چنین مراسمی با این طراحی می‌توانست در هر شهر و دیار دیگری برگزار شود.

در ابتدای مراسم پس از پخش تیزر این رویداد، روح‌الله حسینی دبیر جشنواره روی صحنه آمد و متنی از قبل آماده شده را خواند.

متن آماده شده از سوی دبیر چهل‌وسومین جشنواره جهانی فیلم فجر به این شرح است:

«سینمای شاعرانه مد نیست، تفنن نیست هیجان و هوسی زودگذر نیست بازی با مفاهیم و کلمات هم نیست سینمای شاعرانه انتخابی است بنیادین برای دیدن و فهمیدن؛ راهی است برای مقاومت در برابر سرعت جنجال و هیاهو و مصرف گرایی؛ مقاومت در برابر قیل و قال دنیا، تظاهر و تفاخر سینمای شاعرانه دعوتی است برای بازگشت به حس، به طبیعت به سادگی به زندگی، آری سینمای شاعرانه شیوه‌ای است برای زیستن البته که ساده‌نگر و سطحی نیست برعکس تاملی است عمیق در باب زندگی سینمای شاعرانه همان چیزی است که اتفاقاً در جایی مثل همین جا در جایی مثل شیراز معنا پیدا می‌کند شهری که سده‌هاست با تاریخش با مشاهیرش، با حافظش، سعدی ملاصدرا و شاه‌چراغش به ما یاد می‌دهد که چگونه جهان را نه‌فقط ببینیم بلکه در آن درنگ و تأمل کنیم.

ما در این جشنواره با هم بیش از ۵۰ فیلم از نقاط مختلف جهان از رنگ‌ها، نژادها، زبان‌ها و فرهنگ‌های گوناگون خواهیم دید. در این آثار اغلب تصویر و صدا در هم می‌آمیزند نه برای اینکه یک واقعه خارق‌العاده را تولید کنند، بلکه می‌کوشند یک زیست جهان را خلق کنند. هر مکث، هر سکوت گاهی می‌تواند به انداز یک گفته یا دیالوگ و چه بسا بیشتر مهم باشد؛ یک حرکت ساده و بی‌ادعای دوربین می‌تواند به اندازه یک مصرع یا بیت معنا خلق کند.

ما در این جشنواره به دنبال آن بودیم تا چنین فیلم‌هایی دیده و برجسته شوند؛ فیلم‌هایی که خیلی‌هایشان ادعایی در تکنیک و جلوه‌های ویژه بصری ندارند، اما می‌توانند تاثیری ماندگار بر ذهن و احساس تماشاگر بگذارند و این یک برنامه بلندمدت است. ما امیدواریم جشنواره جهانی فیلم فجر به میعادگاه فیلمسازانی تبدیل شود که تجربه‌های ساده، اما فراموش‌شده انسانی را دوباره به ما یادآوری کنند؛ کسانی که با زبان تصویر به یاد ما می‌آورند هنوز می‌توان به آرامی نگاه کرد، گوش کرد و عمیق فهمید. تردیدی نیست که جهان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند روایت‌هایی صادقانه، انسانی و شاعرانه است. جهان خسته از سرعت و خشونت می‌تواند با تصاویر آرام با صداهای نرم و روایت‌هایی صادقانه و کم‌ادعا کمی آرام بگیرد. همه ما نیاز داریم از نو یاد بگیریم چگونه ببینیم چگونه فکر کنیم و چگونه زندگی کنیم.

از این رو جشنواره جهانی فیلم فجر تنها پاسداشت سینما نیست؛ بلکه همزمان بهانه‌ای است برای نکوداشت شعر دعوتی است به تماشای جهان با چشمانی تازه.

پس در همین ابتدا به عنوان دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر آرزو می‌کنم روزهای پیش رو، روزهای جشنواره چهل وسوم، برای همه ما نه‌فقط تجربه‌ای حرفه‌ای بلکه تجربه‌ای انسانی و الهام‌بخش باشد تا به یاد بیاوریم که به قول شاعر بزرگ ایرانی سهراب سپهری:

زندگی سوت قطار است که در خواب پلی می‌پیچد

زندگی دیدن یک باغچه از شیشه مسدود هواپیماست

خبر رفتن موشک به فضا؛

لمس تنهایی «ماه»؛

فکر بوییدن گل در کره‌ای دیگر

زندگی شستن یک بشقاب است.

خوش آمدید به ایران، به مهد سینمای شاعرانه، دیار فردوسی و خیام و مولانا و به شهر حافظ و سعدی و ملاصدرا، به شیراز خوش آمدید.»

حسینی همچنین متن پیام محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور را که درباره جشنواره جهانی نوشته شده بود، خواند.

در پیام معاون اول رئیس جمهور آمده است:

«شیراز، دروازه فرهنگ و هنر ایران، امروز میزبان هنرمندان و فیلمسازانی است که روایت حقیقت و زیبایی را از چهارسوی جهان به این شهر آورده‌اند، جشنواره جهانی فیلم فجر، فرصتی است برای گفتگوی میان فرهنگ‌ها؛ گفتگویی که سینما به عنوان زبانی مشترک، آن را ممکن و ضروری می‌کند.

در جهانی که پر از صداهای تفرقه‌افکن و جنگ‌های خانمان‌سوز است، هنر می‌تواند پلی باشد برای فهم متقابل و همدلی.

ما باور داریم که ایران، با پشتوانه تمدنی کهن و ظرفیت‌های معاصر خود، می‌تواند نقشی مؤثر در شکل‌دهی به این گفتگو ایفا کند. شیراز نه فقط میزبان یک جشنواره که میزبان جست‌وجوی مشترک برای صلح و امید است.

از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران، از همه هنرمندان ایرانی و بین‌المللی که با حضورشان به این رویداد اعتبار می‌بخشند سپاسگزارم.

امیدوارم ثمره این روزها، نزدیکی بیشتر دل‌ها و شکوفایی ایده‌هایی خلاق باشد که جهان امروز سخت به آن نیاز دارد.»

حسینی در پایان سخنانش از حاضران دعوت کرد به دیدن نسخه مرمت شده «زیر درختان زیتون» بنشینند و گفت: از شما دعوت می‌کنم برای دیدن یکی از مهمترین فیلم‌های تاریخ سینمای جهان، فیلمی که همزمان شعر است و سینما، «زیر درختان زیتون» از زنده یاد عباس کیارستمی.

این مراسم به صورت همزمان به زبان انگلیسی هم برای مهمانان خارجی ترجمه شد.