تجارت فرامرزی چیست؟
تجارت الکترونیک به عنوان یک پدیده رو به رشد، به سرعت و با تحولات مداوم، شکل و شمایل تجارت جهانی را تغییر داده است. این تغییرات، علاوه بر ایجاد فرصت‌های جدید برای کسب و کارها، به تغییراتی در روند اقتصاد جهانی و نقش کشورها در آن انجامیده است. از جمله این تغییرات، ایجاد مفهوم تجارت فرامرزی است که به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد جهانی شناخته می‌شود.
تجارت فرامرزی نه تنها به توسعه تجارت الکترونیک کمک می‌کند، بلکه نقش به سزایی در توسعه اقتصادی کشورها و ایجاد فرصت‌های اشتغال دارد. با افزایش تسهیلات و تسریع در فرآیندهای تجاری، تجارت فرامرزی می‌تواند باعث رونق بیشتری در اقتصاد کشورها و ارتقای جایگاه آنها در بازارهای جهانی شود.
برای ارزیابی و مقایسه وضعیت تجاری کشورها، سازمان‌های بین‌المللی مانند بانک جهانی گزارش‌هایی را منتشر می‌کنند که شاخص‌های مختلفی از جمله رتبه‌بندی کشورها در زمینه تجارت و سرمایه‌گذاری را شامل می‌شود. این گزارش‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند زیرا به کشورها امکان می‌دهند تا نقاط ضعف و قوت خود را در حوزه‌های مختلف تجارتی شناسایی کنند و برای بهبود عملکرد خود اقدامات لازم را انجام دهند. در این گزارش‌ها، رتبه کمتر یک کشور نشان‌دهنده وجود موانع و مشکلات بیشتر در مسیر تجارت و کسب و کار آن کشور است، در حالی که رتبه بالاتر نشان‌دهنده وضعیت بهتر و فرصت‌های بیشتر در زمینه تجارت و سرمایه‌گذاری است.
تجارت فرامرزی به عنوان یکی از شاخص‌های بررسی شده در گزارش‌های بین‌المللی، نقش بسیار مهمی در ارزیابی وضعیت تجاری کشورها ایفا می‌کند. این شاخص، به بررسی میزان سهولت و سرعت انجام فرآیندهای صادرات و واردات در هر کشور می‌پردازد و در نتیجه نقاط قوت و ضعف هر کشور در زمینه تجارت فرامرزی را مشخص می‌کند.
رتبه پایین در این شاخص، به معنای وجود موانعی همچون بوروکراسی اداری پیچیده، قوانین و مقررات دست‌وپاگیر و عدم وجود زیرساخت‌های مناسب برای تجارت فرامرزی است. این موانع می‌توانند باعث کاهش راندمان و سرعت فرآیندهای تجاری، افزایش هزینه‌ها و کاهش رقابت‌پذیری کشورها در بازار جهانی شوند.
در این راستا، پنجره واحد تجارت فرامرزی به عنوان یک راهکار نوین برای حل این مشکلات معرفی شده است. این سامانه با تجمیع اطلاعات و خدمات مربوط به تجارت فرامرزی در یک نقطه واحد، به تسهیل و تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات کمک می‌کند. با این رویکرد، کشورها قادرند با استفاده از فناوری و اطلاعات، موانع موجود را کاهش داده و بهبودی مستمر در عملکرد تجاری خود را تجربه کنند، که این موضوع به افزایش رونق تجاری، رقابت‌پذیری و توسعه اقتصادی کشورها کمک خواهد کرد.
در سال ۲۰۱۴، گزارش بانک جهانی رتبه فضای کسب و کار ایران را در میان ۱۸۹ کشور، ۱۵۴ اعلام کرد. این امر نشان‌دهنده وضعیت و پیشرفت کسب و کار در این کشور در مقایسه با سایر کشورهای جهان بوده است. یکی از شاخص‌های مهم در این رتبه‌بندی، شاخص تجارت فرامرزی است که به عنوان یکی از عوامل اساسی در تعیین قابلیت‌های تجاری هر کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
شاخص تجارت فرامرزی، میزان سهولت و سرعت انجام فرآیندهای صادرات و واردات در هر کشور را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. برای محاسبه این شاخص، عواملی از جمله تعداد اسناد، زمان و هزینه صادرات و واردات یک کانتینر ۲۰ فوتی محصول از بندر شهید رجایی به تهران و بالعکس مورد بررسی قرار می‌گیرد. این شاخص، نقش بسزایی در تعیین میزان سهولت و سرعت انجام تجارت بین المللی هر کشور دارد و در نتیجه تاثیر مستقیمی بر رتبه‌بندی فضای کسب و کار هر کشور دارد.
در عصر امروز، با پیشرفت فناوری و انتشار اینترنت، مفهوم تجارت الکترونیک فرامرزی نیز به میان آمده است. این مفهوم به انجام معاملات تجاری به صورت آنلاین در بازارهای بین‌المللی و خرید و فروش محصولات به صورت آنلاین در خارج از مرزهای ملی اشاره دارد. در این نوع تجارت، نه تنها خریدار، بلکه فروشنده نیز ممکن است در کشورهای مختلفی قرار داشته باشند که این امر باعث ایجاد پیچیدگی‌های متعددی در فرآیند معامله می‌شود.
طرفین معامله در تجارت الکترونیک فرامرزی ممکن است به زبان‌های مختلف صحبت کنند، از واحدهای پولی متفاوت استفاده کنند و تحت سیستم‌های حقوقی گوناگونی قرار داشته باشند. این پیچیدگی‌ها می‌توانند باعث ایجاد مشکلات و چالش‌هایی در فرآیند تجارت الکترونیک فرامرزی شوند که با نیاز به راه‌حل‌های مناسب و همکاری بین‌المللی قابل حل هستند. به همین دلیل، تجارت الکترونیک فرامرزی به یکی از حوزه‌های چالش‌برانگیز تبدیل شده است که نیازمند توجه و تلاش مستمر برای بهبود شرایط و افزایش کارایی آن است.
هنگامی که شما کالایی را به خارج از کشور ارسال بار بین المللی می‌کنید، این عملیات به عنوان صادرات در نظر گرفته می‌شود. در این صورت، برای محصولاتی که در داخل مرزهای ملی تولید می‌شوند، باید مالیات بر ارزش افزوده (مالیات VAT) پرداخت شود. با این حال، در حالت تجارت الکترونیک فرامرزی، امکان درخواست بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده وجود دارد. این به این معنی است که مالیات بر ارزش افزوده، به صورت کسر از مالیات، به عنوان بدهی مالیاتی در نظر گرفته می‌شود یا در صورت تقاضا، به صورت نقدی به شما بازپرداخت می‌شود. این امر می‌تواند به طور قابل توجهی هزینه‌های تولید را کاهش دهد و برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجارت الکترونیک فرصت‌های جدیدی را ایجاد کند.
به علاوه، دریافت کمک مالی برای تحقیقات بازار خارجی نیز یکی از اقداماتی است که شرکت‌ها و تولیدکنندگان می‌توانند در زمینه تجارت الکترونیک فرامرزی انجام دهند. به طور خاص، هزینه‌های سفرهای تحقیقاتی بازار خارجی برای شرکت‌های صنعتی و تجاری، و همچنین شرکت‌های فعال در صنعت نرم‌افزار تا 70 درصد و حداکثر تا 7500 دلار آمریکا به ازای هر سفر، قابل پشتیبانی است. این اقدام به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا با کاهش هزینه‌های تحقیقاتی و بازاریابی، بهبودی در عملکرد تجاری خود را تجربه کنند و رقابت‌پذیری خود را در بازارهای جهانی افزایش دهند.
به طور کلی، تجارت الکترونیک فرامرزی به عنوان یک روش موثر برای گسترش کسب و کارها و کاهش هزینه‌های مرتبط با صادرات، بازپرداخت مالیات و تحقیقات بازاریابی در بازارهای خارجی شناخته می‌شود و این امور بهبودی مستمر در فرآیندهای تجاری و توسعه اقتصادی کشورها را به همراه دارد.
