به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، آیین بزرگداشت میکائیل شهرستانی به پاس فعالیت‌های برجسته و پرثمر در عرصه هنرهای نمایشی، در سی و ششمین ماه‌نشست «در آستانه» کانون ادبی زمستان روز جمعه ۲۳ آبان در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
سجاد عزیزی آرام دبیر کانون ادبی زمستان در این آیین عنوان کرد: تئاتر به لحاظ مالی درآمد آن‌چنانی‌ای ندارد و شرایطش با سینما متفاوت است. کسی مانند آقای میکائیل شهرستانی که عمرش را در عرصه تئاتر می‌گذارد و در حوزه‌های بازیگری، کارگردانی و آموزش تئاتر فعالیت می‌کند، انسان متفاوتی است و از جهان دیگری می‌آید.
راد: میکائیل شهرستانی اعتبار تئاتر را حفظ می‌کند
ایرج راد بازیگر پیشکسوت، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری بزرگداشت میکائیل شهرستانی عنوان کرد: تئاتر جایگاه ویژه‌ای دارد و تاریخ، احترام، اعتبار و تاثیر تئاتر در جهان و تاریخ تمدن بشر جایگاهی والا و بالا دارد. کسانی که واقعا تئاتری هستند و به آن علاقه دارند، در درجه اول باید این جایگاه را بشناسند. میکائیل شهرستانی کسی است که این جایگاه را شناخته و می‌شناسند. او اعتبار تئاتر را حفظ می‌کند. کسانی هستند که سال هاست کار تئاتر می‌کنند، ولی متاسفانه نه تنها اعتبار تئاتر را حفظ نمی‌کنند، بلکه خیلی جاها باعث بی‌اعتباری آن می‌شوند.
وی اضافه کرد: در درجه اول، ذهنیت و فکر یک تئاتری مسائل فرهنگی و هنری اثرگذار در جامعه است. فرد تئاتری باید فرهیخته باشد، مطالعه داشته باشد و با تمام ابعاد یک اثر اجرایی تئاتری از بازیگری، کارگردانی و نمایشنامه‌نویسی آشنا باشد. یک هنرمند تئاتری به دنبال پول، شهرت و مقام نیست.
راد در پایان گفت: وقتی کسی این ویژگی‌ها را داشته باشد در دل تماشاگر جای می‌گیرد و اثرش روی صحنه می‌تواند با تماشاگر ارتباط صحیح برقرار کند. میکائیل شهرستانی در همه این سال‌ها با کارهایی که در تئاتر و در رادیو انجام داده، با کسانی کار کرده که دست‌پرورده‌های خودش بوده‌اند. این لذتبخش است که می‌بینیم کارهایی را با دانشجویان جوانش روی صحنه میبرد. گر چه صحنه کوچکی به او داده شده و تبلیغ آن‌چنانی هم صورت نگرفته است. خیلی وقت‌ها کارهای هنری اصیل مورد توجه و حمایت قرار نمی‌گیرد.
صادقی: اوج توانایی میکائیل در بازیگری است
قطب‌الدین صادقی کارگردان با سابقه تئاتر درباره میکائیل شهرستانی گفت: میکائیل یک هنرمند چندوجهی است که در رادیو، تلویزیون، تئاتر و سینما فعالیت می‌کند، اما به نظر من بیشترین شایستگی‌هایش را در بازیگری و کارگردانی تئاتر نشان داده و اوج توانایی‌اش در بازیگری است. میکائیل به عنوان یک بازیگر دارای احساس غنی، درک درست فرهنگی عمیق و یک تکنیک پیشرفته و درخشان است. شاید به همین دلیل بود که وقتی برای بازی در نمایش‌هایم از او دعوت کردم، همکاری‌مان به نقطه‌ای رسید که من چند نمایشنامه مانند «مویه جم»، «سحوری» و «هفت قبیله گمشده» را اساسا برای او نوشتم. این بر اساس درک شایستگی‌ها و توانایی‌هایی از میکائیل بود که کارگردانان دیگر کمتر کشف کردند.
وی ادامه داد: متاسفم که میکائیل مدتی است از بازیگری دور شده و کمتر او را می‌بینیم. او در صدا، چهره و شخصیت مستقل است. آموختن و تولید بیشتر و خلاقیت شاعرانه و خلوت خلاق، باعث شده به رشد و پختگی غبطه‌برانگیز امروزش برسد. من ایشان را به عنوان یکی از خلاق‌ترین و فکورترین بازیگران ایران می‌شناسم که یک تکنیک بسیار درخشان دارد.
محمد متوسلانی بازیگر و کارگردان پیشکسوت، با اشاره به ۲ ویژگی شاخص میکائیل شهرستانی عنوان کرد: من در او عشق و استعداد را می‌بینم؛ ۲ ویژگی‌ای که باعث شده میکائیل سختی‌ها را تحمل کند و همچنان به کارش ادامه دهد. با اینکه متاسفانه شرایط محیطی ما برای هنرمندان نه تنها کمک نمی‌کند، بلکه گاهی بازدارنده است. گذر کردن از این تنگناها توانایی زیادی می‌خواهد.
پری ملکی خواننده و موسیقیدان، درباره میکائیل شهرستانی گفت: صداقت، شرافت و عشق سه ویژگی مهم است که باید در یک هنرمند وجود داشته باشد. این‌ها ویژگی‌هایی است که میکائیل شهرستانی دارد و آن را با نقش‌آفرینی‌اش در فرهنگ و هنر ثابت کرده است. با وجود همه مشکلات، او از ساختن خودش دریغ نکرده و خود را به کمال رسانده است.
حاجی‌مشهدی: میکائیل یک معلم با اخلاق است
عزیزالله حاجی‌مشهدی منتقد و کارشناس سینما و تئاتر، با اشاره به جنبه معلمی میکائیل شهرستانی گفت: من میکائیل را فقط یک بازیگر یا کارگردان تئاتر نمی‌دانم؛ ایشان یک معلم بااخلاق است. معلمی که می‌خواهد ثمره آموزش‌هایش را ببیند. در ۲ دهه اخیر نمایشی نبوده که ایشان روی صحنه ببرد و من نبینم و درباره آن ننویسم. او جوانان مستعدی را تربیت می‌کند که وقتی آنها را روی صحنه می‌بینید، فکر می‌کنید سال‌هاست سابقه بازیگری دارند. این ثمره آموزشی است که میکائیل ارائه می‌کند.
وی افزود: میکائیل یک کارگردان گزیده‌کار است که در عین حال به تنوع آثارش از لحاظ مضمون و درون‌مایه توجه زیادی دارد. مثلا «لبخند باشکوه آقای گیل» اکبر رادی را کار می‌کند و بعد سراغ «باغ آلبالو»ی چخوف می‌رود و پس از آن «پیش از صبحانه» یوجین اونیل و «کالیگولا»ی آلبر کامو را کار می‌کند. گزیده‌کاری‌اش در بازی بی‌نظیر است. جایی که تشخیص دهد نیازی به حضورش نیست، تنها در جایگاه کارگردان حاضر می‌شود.
بیژن شکرریز کارگردان و منتقد، اظهار کرد: برخی بازیگران تلاش می‌کنند صدایشان را به رخ شنونده بکشند. میکائیل شهرستانی با اینکه صدای بسیار خوبی دارد، هیچ وقت صدایش را به رخ شنونده رادیو یا تماشاگر تئاتر و سینما نمی‌کشد. بلکه صدایش در خدمت بازی‌اش است. در آثار سینمایی و تلویزیونی میکائیل، توانمندی‌هایش را به خوبی می‌بینیم و از او به خاطر گزیده‌کاری‌اش ممنونم. می‌دانم که به بازیگرانی مانند میکائیل شهرستانی پیشنهادهای بسیاری می‌شود که نمی‌پذیرند.
فرهنگ جولایی تهیه‌کننده پیشکسوت رادیو، با اشاره به سابقه همکاری ۴۰ ساله با میکائیل شهرستانی بیان کرد: در این سال‌ها بیش از اینکه با هم کار کنیم، رفاقت کرده‌ایم. کسانی که در رادیو کار می‌کنند، آدم‌های کم‌توقعی هستند و فقط به خاطر عشقشان به رادیو کار می‌کنند. در سال‌هایی که با میکائیل در رادیو کار کردیم، من چیزی جز عشق، محبت و خوبی از ایشان ندیدم.
لیلا بلوکات بازیگر شناخته‌شده و از شاگردان میکائیل شهرستانی در این برنامه عنوان کرد: من سریال «یوسف پیامبر» را بازی کرده بودم و پس از آن سعادت داشتم شاگرد آقای شهرستانی شوم. دوست داشتم پس از این دوره آموزشی بروم و دوباره نقش نفرتیتی را جور دیگری بازی کنم. همیشه از ایشان آموخته‌ام و افتخار این را داشته‌ام که کارهایم را ببینند و از نکاتشان استفاده کنم. خوشحالم که توانستم جزء کوچکی از این آیین بزرگداشت باشم.
رویا اسدی کارشناس ارشد ادبیات نمایشی و همسر میکائیل شهرستانی نیز دل‌نوشته‌ای درباره همسرش قرائت کرد که در بخشی از آن آمده است: ۴۰ سال عمرش را بر صحنه گذراند. نه برای دیده شدن، نه برای شهرت، بلکه برای راستی نقش و برای انسانی‌تر شدن جهان. من از نزدیک دیده‌ام چگونه با وسواس به هر جمله، هر نگاه و هر سکوت می‌اندیشد. دیده‌ام که با عشق و فروتنی با شاگردانش رفتار می‌کند، همچون پدری مهربان. دیده‌ام چگونه در دل دشواری‌ها ایمانش به حقیقت را حفظ می‌کند.
شهرستانی: هیچ خوشبختی‌ای بالاتر از این نیست که کسی که تو پرورش داده‌ای، روی صحنه برود و بدرخشد
سپس نوبت به میکائیل شهرستانی بازیگر و کارگردان تئاتر رسید که ضمن تشکر از برگزاری این مراسم گفت: تجلیل واقعی از یک هنرمند، فقط و فقط از جانب مردمان اتفاق می‌افتد. در این جمع کسانی را می‌بینم که به من عشق دادند و من به آنها عشق دادم. امیدوارم شاگردان خلفی برای استادانی همچون ایرج راد باشیم.
وی با بیان اینکه طی این سال‌ها از بزرگان بسیاری آموخته است، افزود: نخستین معلم بزرگ من مرحوم حمید سمندریان بود که مدیون ایشان هستم. استادم دکتر قطب‌الدین صادقی هم از شاگردان ایشان بوده‌اند. باید از هنرمندانی مثل آقای صادقی بهره برد و نباید گذاشت لحظه‌ای از هنر و دانشش بی‌بهره بمانیم. برای اینکه دچار فراموشی نسبت به اجتماع نشوم، مجبورم کار کنم و هنرمندانی تربیت کنم تا شاید اتفاقی که نسل خودم نتوانستند به ثمر برسانند، این شاگردان به ثمر برسانند. چون جسارت این نسل ستودنی است و به توانایی‌هایشان شک ندارم. جوانان این سرزمین اتفاقات بزرگی رقم خواهند زد.
شهرستانی تصریح کرد: من توفیق داشتم که در این سال‌ها در مدیوم‌های گوناگون کار کنم. بسیار خوش‌شانس بودم که در نخستین تئاترم برای آقای مجید جعفری بازی کنم و پس از آن با استادم آقای سمندریان در نمایش «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» همکاری کردم. این فعالیت‌ها ادامه پیدا کرد و در سال‌های بعد این افتخار را داشتم که در کانون سمندریان تدریس کنم.
وی در پایان گفت: خیلی‌ها در عرصه تئاتر به حقشان نرسیده‌اند. من از کسی طلبکار نیستم و همیشه سعی کرده‌ام با سکوتم واکنش نشان دهم. این سکوت خیلی وقت‌ها برایم تلخ بوده و نفسم را بند آورده است. هیچ پشتیبانی نداشتم و بایستی دست به زانو می‌شدم و کار شاگردانم را به صحنه می‌بردم. هیچ خوشبختی‌ای بالاتر از این نیست که کسی که تو پرورش داده‌ای، روی صحنه برود و بدرخشد. از همسرم برای همراهی همیشگی‌اش در همه این سال‌ها سپاسگزارم و از همه کسانی که در این بزرگداشت حاضر شدند، تشکر می‌کنم.
در این برنامه چهره‌های هنری شاخصی همچون محمد متوسلانی، لیلا بلوکات، قطب‌الدین صادقی، ایرج راد، پری ملکی، مجید قناد، زهرا سعیدی، مهدی میامی، فرهنگ جولایی، عزیزالله حاجی‌مشهدی، سعید ذهنی، بیژن شکرریز، بیوک میرزایی، رامین پورایمان، قربان نجفی و… حضور داشتند.
همچنین در این برنامه خوانندگان و ترانه‌سرایانی که به مرحله نهایی «در آستانه» راه پیدا کردند، آثار خود را ارائه کردند و هنرمندانی همچون مهدی یغمایی، محمدرضا چراغعلی، محمدرضا مقدم، سیدحسین متولیان، داوود رحمت‌اللهی، هما سعادت، دانیال شهرتی، فواد امیری، مهدی دلیلیان و پندار آداب به داوری و انتخاب برترین‌های ترانه و خوانندگی پرداختند.
