بسیاری از پژوهشگران، پیدایش نظام تقسیمات کشوری در ایران باستان را به دوران داریوش بزرگ هخامنشی نسبت می‌دهند و او را مبتکر نظام ساتراپی می‌دانند.
مجله اینترنتی باستان شناس: با این حال، به نظر می‌رسد ریشه‌های این نظام بسیار کهن‌تر بوده و باید آن را در شاهنشاهی عیلام، به‌ویژه در دوران دودمان اپرتی و حکومت سوکل‌مَخ‌ها، جست‌وجو کرد.
در سومین دوره‌ی عیلام قدیم (حدود ۱۹۰۰ تا ۱۵۰۰ پیش از میلاد)، که از آن به عنوان نخستین عصر زرین عیلامیان یاد می‌شود، سرزمین عیلام و نواحی پیرامونی (پیرا عیلامی) آن از شوش و انشان تا بخش‌هایی از جنوب و جنوب شرق ایران گسترش داشت. در همین دوران، عیلامیان برای اداره‌ی بهتر کشور، نظامی سلسله‌مراتبی پدید آوردند که در آن برای هر بخش، فرمان‌روایی با عنوان سوکَل منصوب می‌شد.
واژه‌ی سوکل ریشه‌ای بین‌النهرینی دارد و به معنای «فرستاده»، «نماینده» یا «فرماندار» است (Vallat, 1996). در ساختار اداری عیلام، سوکل شوش و سوکل انشان زیر نظر سوکل‌مَخ (فرمانروای کل یا شاه برتر) فعالیت می‌کردند. این نظام را می‌توان یکی از نخستین نمونه‌های شناخته‌شده‌ی تقسیمات ایالتی در تاریخ ایران دانست (Hinz, 1972; Potts, 1999).
در واقع، آنچه داریوش بزرگ در قالب نظام ساتراپی به اوج رساند، ادامه و تکامل همان اندیشه‌ی اداری و دیوانی بود که قرن‌ها پیش‌تر در عیلام شکل گرفته بود. به تعبیر نمادین، ساختار سیاسی هخامنشیان همچون درختی بود که بذر آن در تمدن عیلام کاشته شد و در طول سه هزاره پرورده گشت. از این‌رو، شکوه ایران هخامنشی در زمینه‌ی مملکت‌داری، دیوان‌سالاری و حتی سنت خط و نگارش و …بیش از نظام سیاسی دیگری ،وام‌دار میراث عیلامیان است.
